سرویس بین الملل آوندا نیوز/ صادرات جهانی کنجاله سویا در حالی در ماه اکتبر به بالاترین سطح خود در پنج ماه گذشته رسید که پیش‌بینی می‌شود تولید جهانی دانه آفتابگردان در سال ۱٢٠٢٤/٢٠٢٥ با کاهش۵.۴ میلیون تن به پایین‌ترین سطح در چهار سال اخیر یعنی ۵۳.۷ میلیون تن برسد.
صادرات جهانی کنجاله سویا در ماه اکتبر به بالاترین سطح خود در پنج ماه گذشته یعنی ۶.۶۸ میلیون تن رسید که نسبت به ماه قبل ٩٠٠ هزار تن افزایش داشته و ۲.۱ میلیون تن بالاتر از سطح کاهش‌یافته سال گذشته بوده است.
آرژانتین و برزیل عامل اصلی این بهبود بودند و طی دو ماه گذشته صادرات خود را به میزان قابل توجهی افزایش دادند. اتحادیه اروپا (EU-27) به‌عنوان بازار اصلی رشد ظاهر شد، به‌طوری که واردات این منطقه در ماه اکتبر به ۲.۸ میلیون تن رسید که بیش از دو برابر ۱.۲ میلیون تن سال گذشته است. مجموع واردات از ژانویه تا اکتبر به رکورد چندساله ۱۷.۳ میلیون تن رسید که نسبت به ۱۳.۷ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ افزایش داشته است. این افزایش چشمگیر تحت تأثیر کاهش قیمت جهانی کنجاله سویا، کاهش عرضه کنجاله کلزا و آفتابگردان در اتحادیه اروپا و عدم اطمینان نسبت به اجرای مقررات جنگل‌زدایی اتحادیه اروپا (EUDR) بوده است.
کنجاله سویا نقش فزاینده‌ای در تأمین نیازهای كنجاله اتحادیه اروپا ایفا می‌کند، چرا که عرضه‌های جایگزین همچنان رو به کاهش است. فرآوری کلزا در داخل و همچنین در اوکراین کاهش یافته و تعرفه‌های وارداتی بر کنجاله کلزا از روسیه و بلاروس، عرضه را محدودتر کرده است. به همین ترتیب، واردات کنجاله آفتابگردان در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد کاهش یافت، زیرا محموله‌های اوکراین و روسیه کاهش چشمگیری داشته است. با این وجود، اتحادیه اروپا با افزایش نيم میلیون تنی واردات کنجاله سویا این کمبودها را جبران کرد و نقش حیاتی این محصول را در تأمین نیازهای كنجاله هاى روغنى منطقه برجسته کرد.
در زير، مقايسه اى از ميزان صادرات كنجاله سويا از مقاصد مختلف را طى دو سال، بررسى ميكنيم.
پیش‌بینی می‌شود تولید جهانی دانه آفتابگردان در سال ۱٢٠٢٤/٢٠٢٥ با کاهش۵.۴ میلیون تن به پایین‌ترین سطح در چهار سال اخیر یعنی ۵۳.۷ میلیون تن برسد. این کاهش ناشی از افت تولید در منطقه دریای سیاه، ترکیه، اوکراین و اتحادیه اروپا است. تولید اوکراین و اتحادیه اروپا به ترتیب ۱۲.۵ و ۸.۹ میلیون تن برآورد شده است، در حالی که محصول ترکیه برای دومین سال متوالی پایین‌تراز میانگین بوده و به ۱.۳ میلیون تن رسیده است. تولید روسیه به ۱۵.۸ میلیون تن کاهش یافته است. در آرژانتین، افزایش قیمت‌ها موجب افزایش سطح زیر کشت شده و برآورد تولید اوایل ٢٠٢٥ به ۳.۹ میلیون تن افزایش یافته است که در صورت شرایط آب‌وهوایی ایده‌آل ممکن است بیشتر نیز شود.
در خصوص تولید جهانی روغن آفتابگردان، برآوردها در سال ٢٠٢٤/٢٠٢٥ با کاهش۲.۶ میلیون تن به پایین‌ترین سطح در سه سال اخیر یعنی ۲۱ میلیون تن همراه هست. این کاهش ناشی از افت تولید در اوکراین و اتحادیه اروپا است. تنش‌های نظامی بین اوکراین و روسیه، دو صادرکننده بزرگ روغن آفتابگردان، خطرات مربوط به تجارت را افزایش داده و ممکن است باعث افزایش قیمت‌ها شود. مالیات صادرات روغن آفتابگردان در روسیه به شدت افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود از ۲۹۰۰ روبل در هر تن در نوامبر به ۱۵,۰۰۰ روبل در ژانویه برسد، که این امر صادرات را محدود و قیمت‌های داخلی را در برابر هزینه‌های جهانی حفظ می‌کند.
در سال ۲۰۲۳/۲۴، صادرات روغن آفتابگردان به دلیل عرضه‌های بالا و تخفیف قیمت‌ها به رکورد ۱۶.۱ میلیون تن رسید و واردات اتحادیه اروپا به ۳.۲ میلیون تن افزایش یافت. با این حال، پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی در سال ٢٠٢٤/٢٠٢٥ به دلیل افزایش قیمت‌ها ،به ویژه در مصر و هند کاهش یابد. مصرف جهانی قرار است به ۲۲.۲ میلیون تن برسد که کاهش آن تا حدی با کاهش ذخایر در اتحادیه اروپا، روسیه و هند جبران خواهد شد.
در زير، ميزان توليد، صادرات، روغن كشى و ذخاير دانه آفتابگردان در روسيه را طى ٤ سال بررسى، ميكنيم.
