اختصاصی آوندا نیوز/ به تازگی در آمار مقایسه ای واردات نهاده های دام و طیور در شش ماهه نخست سال جاری که توسط گمرک جمهوری اسلامی منتشر شده و اتحادیه وارد کنندگان نهاده های دام و طیور کشور آنرا مورد تنظیم و تحلیل قرار داده، مورد خاصی به چشم می خورد. "افزایش 741 درصدی و 602 درصدی واردات کنجاله به لحاظ وزنی و ارزشی نسبت به شش ماهه اول سال 1402"؛ بطوریکه واردات این محصول در شش ماهه نخست امسال یک میلیون و 549 هزار تن بود که در مقایسه با رقم 184 هزار تن در مدت مشابه سال 1402، رقم قابل توجه یک میلیون و 365 هزار تن افزایش را نشان می دهد.
فارغ از رقم قابل توجه یک میلیون و 365 هزار تن افزایش که البته خود حاکی از موجودی غنی ذخایر این محصول برای ادامه ثبات تولید محصولات استراتژیک پروتئینی، خصوصا مرغ و تخم مرغ می باشد، اینکه چرا بازار واردات نهاده و بخصوص کنجاله در دو سه سال اخیر با پشت سر گذاشتن روندی سینوسی وارد فاز آرامش و پایداری نسبی گردیده است، موضوعی است که محمد مهدی نهاوندی، عضو هیئت مدیره اتحادیه آوندا بدان پرداخته است که با هم می خوانیم:
آنچه باید باشد!
به طور طبیعی باید سالانه حدود ۳.۵ ملیون تن نیاز کشور به کنجاله به صورت ۵۰ درصد کنجاله و ۵۰ درصد دانه تامین شود تا ضمن تداوم فعالیت واحدهای روغن کشی، صنعت دام و طیور کشور نیز در شرایط اطمینان تامین کنجاله به صورت رقابتی قرار گیرند. اما دلیل اینکه در سال جاری آمار واردات کنجاله نسبت به سال گذشته افزایشی بوده، این است که در شش ماهه نخست سال گذشته به دلیل سیاست‌های غلط قیمت‌گذاری و حمایت از تولید داخلی تقریبا هیچ کنجاله‌ای وارد کشور نشد!
آنچه شد؛ تصمیم، با تاخیر یا اشتباه!
به طور کلی تحولات قیمت‌های جهانی و واکنش همراه با تاخیر و یا غیرکارشناسی مسئولان به واقعیت‌های بازار از جمله عوامل اصلی در سینوسی شدن بازار نهاده ها است. آمارها و روند واردات کنجاله سویا طی سال‌های مختلف به‌ویژه ماه‌های آخر سال ۱۴۰۱ و ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ - که می‌توان از آن‌ها به عنوان ماه‌های بحرانی نهاده در بازار داخلی یاد کرد- ناشی از اصرار غیر کارشناسی ستاد تنظیم بازار کشور در اعمال قیمت‌گذاری غیرکارشناسی این نهاده‌ها بود که می‌توان گفت حتی خارج از قواعد و ضوابط سازمان حمایت بوده است؛ به نحوی که مصرف‌کنندگان و واحدهای تولیدی تا دو برابر قیمت مصوب از دلال و واسطه خریداری می‌کردند چراکه ستاد تنظیم بازار به اشتباه، مجوز واقعی شدن قیمت ناشی از جهش قیمت‌های جهانی را نمی‌داد.
راهکار تثبیت آرامش امروز بازار نهاده
متاسفانه تبعات منفی و آسیب‌های اینگونه تصمیم‌گیری‌ها بر خلاف نیت و خواست تصمیم‌گیران، نیز دامنگیر بخش تولید و مصرف این محصول در کشور شد. با بررسی کارشناسی و تحلیل فرایند بازار در می یابیم که تصمیمات غیر کارشناسی، نفوذ بعضی از ذینفعان در تصمیم‌گیری‌ها و حذف تشکل‌های تخصصی از جریان مشورت و تبادل نظر می‌تواند به اندازه تحریم‌ها در عدم تعادل بازارها و ایجاد تنش و بحران موثر باشد.
اکنون اما در حالیکه ثبات و فراوانی نسبی در تامین نهاده ها و بخصوص کنجاله در بازار حاکم است، می توان خروجی قابل تاملی از اتفاقات اخیر به دست آورد، بدین معنا که "تامین به اندازه و برنامه ریزی شده نهاده‌ها به معنای امنیت تولید پروتئین در کشور و امنیت غذایی خواهد بود. این موضوع علاوه بر نظارت و قیمت‌گذاری، نیازمند برنامه‌ریزی و رصد و پایش مستمر جریان تامین کشور به همراه پیش‌بینی و پیشگیری از بحران‌های پیش رو است".